Rozwój Rodzicielstwa Zastępczego

Utworzone przez Przemek Chruścicki | 17 grudnia 2021

Zadanie publiczne pod tytułem: „Rozwój Rodzicielstwa Zastępczego” finansowane jest ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu FUNDUSZ INICJATYW OBYWATELSKICH NOWEFIO NA LATA 2021-2030.

Zadanie finansowane jest z budżetu państwa.
Środki na realizację zadania:
2021 rok – 163 732.00 zł
2022 rok – 108 962. 00 zł
2023 rok – 38 130 zł

Projekt ma na celu poprawę dostępu do informacji o rodzicielstwie zastępczym na podkarpaciu, budowanie i rozwój kapitału społecznego, upowszechnianie wiedzy nt. pieczy rodziny zastępczej oraz wzrost znaczenia sektora obywatelskiego w życiu publicznym poprzez ukierunkowane aktywności na wspólną realizację działań z instytucjami publicznymi. W projekcie zaplanowano działania, które przybliżą
organizacje obywatelskie do życia publicznego, wspierające dialog obywatelski oraz pobudzające do debaty publicznej na temat funkcjonowania rodzinnej pieczy zastępczej. Fundacja chce stwarzać taką przestrzeń, aby tworzyć warunki do współdziałania organizacji pozarządowych z administracją publiczną w realizacji dobra wspólnego.

W ramach projektu nawiązaliśmy stała współpracę z Organizatorami Pieczy Zastępczej, w miejscach gdzie odbyły się Fora Wymiany Doświadczeń, co będzie skutkowało realizacją wielu wydarzeń w strefie rodzicielstwa zastępczego. Koordynator wraz z członkami Zarządu wziął także udział w szkoleniach, w celu
podniesienia własnych kompetencji w obszarze działalności ze społecznością lokalną. W ramach zaplanowanych spotkań doszło do utworzenia bazy rodzin zastępczych i wolnych miejsc dla dzieci w tych rodzinach, zostały zebrane informacje o rodzinnej pieczy zastępczej w województwie podkarpackim. W celu promocji projektu przygotowane zostały ulotki i materiały informacyjne promujące projekt.

O naszych działaniach informujemy również na bieżąco na stronie WWW oraz w socialmediach Fundacji Wielkie Serce dla Dzieci.

https://www.facebook.com/events/410901340645681/?active_tab=discussion

2023 rok

W roku 2023  zostało zrealizowanych siedem kolejnych spotkań w ramach Forum Wymiany Doświadczeń. Spotkania odbyły się w Krośnie, w terminach 18 lutego, 10 marca, 18 marca, 22 kwietnia, 20 maja, 29 czerwca oraz 8 lipca.

W spotkaniach wzięły udział rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka oraz kandydaci na rodziców zastępczych, specjaliści pracujący z dziećmi oraz koordynatorzy pieczy zastępczej. Częścią spotkań były konsultacje ze specjalistami oraz szkolenia rozwijające kompetencje i umiejętności wychowawcze w pracy z dziećmi i młodzieżą.

Podczas spotkań przez rodziny poruszane były tematy potrzeb nie tylko małych dzieci ale także młodzieży  w systemie pieczy zastępczej. Zwróciliśmy szczególna uwagę na to, że młodzież ma ogromne problemy w szkole. Często spowodowane brakiem wiedzy nauczycieli na temat ciężaru, jaki z sobą przynoszą dzieci przebywające w rodzinach zastępczych raz konieczności współpracy placówek edukacyjnych oraz Poradni Psychologiczno Pedagogicznych w procesie adaptacji dzieci i młodzieży w nowej sytuacji związanej z przebywaniem w rodzinie zastępczej.

W ramach Forum Wymiany Doświadczeń przeprowadzone zostało “Szkolenie TBRI – interwencja oparta na zaufaniu – zasady korygowania dziecka z traumą relacyjną”. Prowadzącym był znany już Fundacji – David Little wraz z żoną,  trenerzy w podejściu Trust Based Relational Intervention (TBRI) – Relacyjnej interwencji Opartej na Zaufaniu  oraz Circle of Security Parenting (COSP) – Koła Bezpiecznego Rodzicielstwa. Podczas szkolenia prowadzący podzielili się z uczestnikami wiedzą i doświadczeniem zdobytym podczas pracy z rodzinami zastępczymi i adopcyjnymi w Stanach Zjednoczonych oraz rozwiązaniami stosowanymi podczas pracy z rodziną i dziećmi w rodzinach zastępczych i adopcyjnych.

Podczas spotkań, dzięki doświadczeniu wieloletnich rodzin zastępczych oraz specjalistów Fundacji – rodziny, które dopiero rozpoczynają swoją drogę jako rodzice zastępczy lub dopiero rozważają podjęcie takiej decyzji mogły skorzystać z doświadczeń i sprawdzonych rozwiązań a także porad jak poruszać się w przepisach regulujących proces zostawania rodziną zastępczą oraz dalszego jej funkcjonowania oraz gdzie szukać wsparcia i pomocy podczas pojawiających się problemów.

Zorganizowano również spotkanie gdzie uczestnikami byli przedstawiciele Urzędu Miasta oraz Prezydenta Miasta Krosna, podczas którego dyskutowano o problemach związanych z koniecznością wsparcia procesu nie tylko powstawania nowych rodzin ale także oferowanego wsparcia już istniejącym oraz konieczności nawiązania długofalowej współpracy oraz jej zakresu pomiędzy instytucjami a organizacjami pozarządowymi w tym zakresie.

Doświadczenie oraz nowo nawiązane współprace zarówno z instytucjami jak i organizacjami pozarządowymi w ramach prowadzonego projektu pozwolą Fundacji na sprawniejsze działania podejmowane zarówno dla promocji i rozwoju rodzicielstwa zastępczego jak i wsparcia nowo powstających i sprawujących już wiele lat rodzin zastępczych oraz dzieci w nich przebywających. Spotkania Forum Wymiany Doświadczeń są prowadzone w sposób ciągły oraz planowane nadal po zakończeniu projektu.

2022 rok

W 2022 roku jako kontynuacja projektu „Rozwój Rodzicielstwa Zastępczego” finansowanego ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w dalszym ciągu odbywają się spotkania forum wymiany doświadczeń z rodzinami, organizatorami pieczy zastępczej oraz wszystkimi zainteresowanymi rodzicielstwem zastępczym oraz dobrem dzieci. W 2022 roku w ramach forum spotkania odbyły się: w Brzozowie, Komborni, Sanoku, Rzeszowie, Krośnie, Zwierzyniu, Nienadowej oraz w Strzyżowie z czego dwa spotkania zostały zorganizowane dwudniowo.

Podczas spotkań przedstawialiśmy cele i zarys naszej Fundacji oraz specyfikę realizowanego projektu. Charakter spotkań można byłoby podzielić na dwie grupy ze względu na specyfikę problemów i tematów, a mianowicie te, które dotyczyły rodzin zastępczych zawodowych, niezawodowych, czy rodzinnych pogotowi opiekuńczych oraz te które dotyczyły pracowników jednostek samorządowych, instytucji i organizatorów pieczy zastępczej. Głównymi tematami poruszanymi z pierwszą grupą były problemy dotyczące funkcjonowania rodzin zastępczych to obawa braku wsparcia ze strony innych jednostek, znikome wynagrodzenie, oraz problemy wychowawcze podopiecznych rodzin zastępczych. Poruszane były tematy dotyczące przyczyn braku powstawania nowych rodzin zastępczych oraz wypalania się już obecnych. Jako główne powody takich decyzji sygnalizowano istnienie złej opinii na temat pieczy zastępczej idącej ku stwierdzeniu, że rodziny zastępcze „dorabiają się na dzieciach”, publiczne podkreślanie patologii i sensacji, które jest związane z dziećmi trafiającymi do takich rodzin oraz obawa o brak wsparcia w zaspokajaniu podstawowych potrzeb do rozwoju dzieciom w pieczy zastępczej często wymagających dostępu do specjalistycznej opieki lekarskiej. Szczególnie podkreślony był brak rozwiązań systemowych i całościowego systemu wsparcia dla rodzin i dzieci – zarówno tych w pieczy jak i biologicznych. Rodziny zastępcze borykają się również z niepewnościami wynikającymi z wychowania dzieci w pieczy polegającymi na istnieniu niepewności co dzieje się po usamodzielnieniu się dzieci z pieczy zastępczej. Dom w którym dorastały powinien być dla nich dostępny aby miały gdzie wracać – tak jak dzieci biologiczne przyjeżdżają do rodziców biologicznych. Zasygnalizowane były problemy odnośnie braku czasu dla dzieci biologicznych – dzieciom w pieczy poświęca się go więcej niż dzieciom biologicznym, przez co istnieje ryzyko narastania konfliktów. Napiętnowane zostały problemy odnośnie braku wsparcia specjalistów, psychologów, pediatrów. Większe wsparcie kierowane jest do rodziny zastępczej niż do dziecka które w niej jest. Podczas wymiany doświadczeń po stronie organizatorów pieczy zasygnalizowane zostały problemy związane z ograniczeniami ustawowymi – pewnych działań nie można przyspieszyć ze względu na procedury ustawowe podejmowania decyzji. Zgłoszono problem współpracy z Sądami – m.in. brak klauzuli natychmiastowej wykonalności i konieczność oczekiwania na uprawomocnienie decyzji. Sędziowie nie uczestniczą w spotkaniach organizowanych w celu omówienia procedury przekazywania dziecka, nie uwzględniają opinii organizatorów pieczy. Procedury sądowe trwają za długo, przeciąga się proces regulacji sytuacji prawnej dzieci co uniemożliwia co znacząco zmniejsza szanse dziecka na adopcje. Na poziomie kuratorów uwidoczniono problem braku wiedzy jak “odbierać” dzieci z rodziny i jak powinien wyglądać proces ich przekazania do rodziny zastępczej. Istnieje konieczność spotkania z sędziami i kuratorami  – spotkanie ma szanse na realizacje pod warunkiem, że wyniknie z inicjatywy Sądu, odgórnie, sędziowie nie uczestniczą w spotkaniach inicjowanych przez OPS. Wartościowe może okazać się spotkanie osobiste sędziów i kuratorów z rodzinami zastępczymi oraz pracownikami organizatorów pieczy – wszystkich którzy uczestniczą w procesie umieszczenia dziecka w bezpiecznym miejscu. Brak standardów, procedur/dobrych praktyk w miejscu kto, gdzie i kiedy powinien przejąć dziecko z rodziny biologicznej lub zastępczej – w przypadku zmiany miejsca pobytu dziecka  i przekazać w bezpieczne miejsce, aby nie powodować dodatkowej traumy u dziecka. Zwrócona została uwaga, że Ośrodki Interwencyjne, posiadając odpowiednią infrastrukturę  –  mogą pełnić rolę miejsca przejściowego  –  z rodziny biologicznej do rodziny zastępczej, aby dać czas na przygotowanie się rodziny docelowej oraz zmniejszenie szoku dla dziecka.

W ramach OPEN Space odbyło się wydarzenie online na temat rozwoju rodzicielstwa zastępczego pt: „Rodzina zastępcza – nowa wartość twojego życia! Bądźcie z nami!” dnia 17 październik 2022. Uczestniczyło w nim 61 osób. Najliczniejszą grupą były osoby rodzin zastępczych i osoby prowadzące rodzinne domy dziecka. Kolejną grupę stanowiły osoby zawodowo związane z pieczą zastępczą: koordynatorzy, asystenci. Grupę specjalistów reprezentowali  psycholodzy, pedagodzy, psychotraumatolodzy oraz trenerzy i szkoleniowcy. Obecne były również osoby z organizacji pozarządowych a także nauczyciele, pedagodzy, oraz wolontariusze pracujący z dziećmi w pieczy zastępczej. Do debaty dołączyli również osoby, które potencjalnie są zainteresowane zostaniem rodzicem zastępczym. Nawiązując do tematu dyskusji poruszano kwestie dotyczące pozytywnych aspektów rodzicielstwa zastępczego. Jak pod wpływem zostania rodzicem zastępczym zmienia się życie? Ile może dać rodzicielstwo zastępcze dla rozwoju samego siebie?

20 września w ramach tej debaty odbyło się spotkanie online jako warsztat przygotowawczy do wydarzenia online, gdzie zostały poruszone kwestie organizacyjne. W 2022 roku w ramach projektu Fundacja Wielkie Serce dla Dzieci we współpracy z firma Soft- com utworzyła bazę danych rodzin zastępczych z poszczególnych powiatów w województwie podkarpackim. Baza ma na celu ułatwienie umieszczania dzieci w rodzinach znajdujących się poza powiatem macierzystym oraz monitorowanie powstawania rodzin zastępczych. Jest ona kierowana do pracowników zajmujących się pieczą zastępczą w Powiatowych lub Miejskich Ośrodkach Pomocy Rodzinie. https://baza.fundacjawielkieserce.org/

RAPORT 2022:
https://fundacjawielkieserce.org/wp-content/uploads/2023/07/Raport-Rodzina-Zastepcza-nowa-wartosc-Twojego-zycia-vol.3-1.pdf

2021 rok

W roku 2021 zorganizowane zostało 5 spotkań z rodzinami zastępczymi z podkarpacia: jedno w Jaśle, jedno w Krośnie i dwa w Ustrzykach Dolnych oraz spotkanie w szerszym gronie połączone z premierą filmu o rodzicielstwie zastępczym i dyskusją przedstawiającą proces zostania kandydatem na rodzinę zastępczą. Głównym celem spotkań było zwiększenie dostępności do wiedzy i informacji o rodzicielstwie zastępczym oraz usług wsparcia rodziny i pieczy zastępczej dla osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. W celu pozyskania kandydatów do bycia Rodziną Zastępczą Fundacja Wielkie Serce dla Dzieci podjęła działania ukierunkowane na upowszechnianie informacji i wiedzy o funkcjonowaniu Rodzin Zastępczych w społeczeństwie. Spotkania odbywały się w miłej, przyjaznej atmosferze, w której w luźny sposób można było wymieniać doświadczenia, przedstawiać i omawiać problemy w pieczy zastępczej oraz wspólnie szukać ich rozwiązań. Spotkania ukierunkowane są na pobudzenie do działania w zakresie funkcjonowania rodziny pieczy zastępczej, aby w wyniku realizacji projektu powstały trwałe rozwiązania instytucjonalne w zakresie polityki informacyjnej.

W ramach realizacji projektu w 2021 w dniu 27 października odbyła konferencja online pt. „Rodzina Zastępcza. Twórzmy więzi! Możesz mieć wpływ”. W wyniku akcji promocyjnej zainteresowanie wydarzeniem i chęć uczestnictwa zadeklarowało 626 osób z czego zarejestrowało się 200 uczestników i aktywny udział 90 osób. Na konferencji uczestnicy zaproponowali 10 tematów do dyskusji, które odbyły się w dwóch turach. Wszystkie tematy dotyczyły rodzicielstwa zastępczego w różnych zakresach – aspektów prawnych, potrzeb i problemów widzianych zarówno od strony rodzin jak i urzędów oraz organizacji pozarządowych. Z dyskusji zostały sporządzone notatki. Uczestnikom udostępniono ankiety oraz umożliwiono nagranie swoich wypowiedzi. Z wypowiedzi powstał film dokumentujący wydarzenie, który można obejrzeć tutaj:

oraz raport podsumowujący wydarzenie zawierający notatki z dyskusji: RAPORT 2021 – https://fundacjawielkieserce.org/wp-content/uploads/2023/07/Raport-Rodzina-Zastepcza-2021-3.pdf

Wysłaliśmy raport  do wszystkich zarejestrowanych 200 osób a także udostępniliśmy go na stronie Fundacji z filmem z wydarzenia. Organizacja konferencji została poprzedzona dwugodzinnym warsztatem przygotowawczym dnia 29 września, w którym wzięło udział 10 osób. Zostały przygotowane materiały informacyjne, zaproszenia, ulotki oraz instrukcje dotyczące tematyki i formuły wydarzenia oraz zachęcające do wzięcia w nim udziału. W spotkaniach w ramach wymiany doświadczeń w 2021 roku wzięli udział przedstawiciele OPZ, rodziny zastępcze, kandydaci na rodziny zastępcze oraz wolontariusze. Dzięki spotkaniom nawiązane zostały bliższe relacje z rodzinami i OPZ w powiatach w których odbyły się spotkania oraz zaplanowano wspólne działania na rzecz wsparcia rodzin zastępczych oraz pozyskania nowych. Na spotkaniach wyłoniono powtarzające się pytania i problemy wśród rodzin oraz u Organizatorów i pracowników PZ oraz omawiane były możliwe rozwiązania w ramach istniejących uwarunkowań prawnych. Od dnia 1.07.2021 zatrudniony jest Koordynator współpracy z instytucjami. Osoba zatrudniona na stanowisku koordynatora jest odpowiedzialna za bieżący kontakt z instytucjami – organizatorami pieczy zastępczej, organizacjami pozarządowymi i rodzinami oraz koordynowanie realizacji zaplanowanych – w ramach projektu– zadań.

W ramach promocji projektu oraz działań mających zachęcić do zainteresowania się tematem rodzicielstwa zastępczego, przygotowany został scenariusz oraz zrealizowano film dokumentalny, pt. „Dzieciństwo zastępcze” pokazujący proces podejmowania decyzji o zostaniu rodziną zastępczą, pokazane zostało otoczenie społeczne rodziny oraz jej funkcjonowanie. Wykupiona została licencja oraz prawa autorskie do filmu https://youtu.be/CH6SQdrRmhs. Emisja filmu odbyła się w lokalnych stacjach – TVP Rzeszów oraz TV Obiektyw, Telewizja „Obiektyw” w miastach: Rzeszów, Krosno, Jasło, Sanok, Brzozów, Lesko, Ustrzyki Dolne oraz w Gorlice i Biecz w Małopolsce. W ramach promocji projektu oraz idei Rodzicielstwa zastępczego – zaprojektowane i przygotowane zostały – nośniki USB z filmem „Dzieciństwo Zastępcze, pakiety reklamowo informacyjne oraz Terminarz – Kalendarz rodzinny – dla wszystkich uczestników Forum Wymiany Doświadczeń.

Dziękujemy za spotkania które już się odbyły i zapraszamy do uczestniczenia w następnym roku.